Üst-Alt Karın Radyoterapisi
Yan Etkileri
Genel Bilgilendirme:
!!!!! Önemli Not: Tedavinize ilişkin en güvenilir ve doğru bilgilendirme için lütfen hasta onam formunuzu dikkatle okuyarak tedavinizi uygulayan hekimle iletişime geçiniz.
-
Bazı hastalarda, belirtilen yan etkilerden hiçbiri gözlenmezken, bazı hastalarda birden çok yan etki gözlenebilir.
-
Bu farklılık ışınlanan bölgenin genişliği, risk altındaki dokulara yakınlığı, hastaların biyolojik durumu, yandaş hastalık mevcudiyeti, cerrahi / kemoterapi vb. aldıkları diğer tedaviler ve daha bir çok faktörle ilişkilidir.
-
Radyoterapi özelinde bakıldığında, son dönemde artan teknolojik gelişmeler sonucu yan etki sıklığı ve şiddeti önceki dönem radyasyon tedavilerine kıyasla oldukça azalmıştır.
-
Genel yan etkilere ek olarak tedavi bölgesine özgü potansiyel yan etkiler aşağıda özetlenmiştir.
Akut (erken) Dönem: Genellikle tedavinin 2-3. haftasında başlayıp tedavinin sonuna doğru belirginleşirler. Geçicidirler, genellikle tedavi bittikten sonra azalarak 4-6 hafta içinde kaybolurlar. İlaçlar ve destek tedavilerle kontrol altına alınabilirler.
-
Barsak yan etkileri:
-
Diare: Sulu sık ishal, sümüksü dışkılama
-
Rektit-Proktit: Makatta yanma-ağrı, çatlak (fissür), kanama, tenezm (dışkılama hissi olması ancak dışkılayamama)
-
Çok nadiren: Barsakta perforasyon (delinme), tıkanıklık
-
-
Karın ve kasık ağrısı, gazı ve şişkinlik hissi, ani ve sık dışkılama ihtiyacı
-
-
İdrar yolu yan etkileri:
-
İdrarda yanma, ani idrara çıkma hissi
-
Sistit: Sık idrara çıkma, idrar yolu enfeksiyonu
-
-
Cilt yan etkileri: Kızarıklık, kaşıntı, soyulma, yara iyileşmesinde gecikme
-
Daha çok yüzeyel yerleşimli tümörlerin tedavisinde
-
-
Cinsel organ yan etkileri (ışınlanan bölgeye yakınsa):
-
Kadında: Vajinal akıntı, enfeksiyon, yanma hissi, cinsel ilişki sırasında/sonrasında kanama
-
Erkekte: Ağrılı sertleşme
-
Geç Dönem: Radyoterapi bitiminden en erken 3-6. ay sonra ya da daha da geç dönemde görülebilirler. Kalıcı olabilirler, ilaçlara ve destek tedavilere çok iyi cevap vermezler.
-
İdrara çıkmakta zorlanma: İdrar kanalı darlığı, idrar kesesinin kasılma bozukluğu
-
İdrar kaçırma: Bez, sonda kullanımı gerektirmeyen
-
Fistül: İdrar torbası ile barsaklar arasında ya da başka organlar arasında olmaması gereken bir bağlantı oluşması
-
Yara iyileşmesinde gecikme, kıllarının dökülmesi
-
İkincil kanser gelişimi
-
Işınlanan bölgeye yakınsa;
-
Erkekte boşalma ve sertleşme problemleri,
-
Kadında vajinal kuruluk, yapışıklık, cinsel ilişki esnasında ağrı
-
Nelere Dikkat Etmeli?
YAŞAM ŞEKLİ ÖNERİLERİ:
-
Çok sıkı olmayan rahat kıyafetler giyinin
-
Sigara ve alkol kullanmayın
-
Kişisel hijyeninize dikkat edin.
CİLT ÖNERİLERİ:
-
Radyoterapi cilt bölgesine alkol içerikli kozmetik ve temizleyici ürünler, kolonya, ıslak mendil, parfüm, deodorant vb. kullanmayın !!!
BESLENME ÖNERİLERİ:
-
Bol sıvı alın, lifli gıdalarda zengin beslenin. Paketlenmiş gıdalar tüketmeyin.
-
Acı, baharatlı, asitli ve yakıcı gıdalardan uzak durun
-
Kırmızı (pul) biber, karabiber vb. baharatlar
-
Portakal, mandalina, greyfurt vb. asitli gıdalar ve suları (tat amaçlı yemeklere az miktarda limon eklenebilir)
-
Turşu, sirke, limonata, şalgam, kola vb. asitli-yakıcı gıdalar önerilmez
-
ŞİKAYET ÖNERİLERİ: Mutlaka radyasyon onkoloğuna danışın. HEKİM ONAYI OLMADAN İLAÇ KULLANMAYIN !!!
-
Diare: İshal engelleyici önleyici beslenme, medikasyon (Saccharomyces boulardii, loperamid, nifuroksazid, sennosid vb.)
-
Enfeksiyon: Antibakteriyel, antifungal veya antiviral ilaçlar
-
Radyodermatit: Nemlendirici kremler, zeytinyağı, sarı kantaron yağı, çinkolu ve steroidli kremler
-
Rektit-Proktit: Genel olarak antihemoroidal ilaçlar (krem, fitil, tabletler) tercih edilir.
-
İdrarda yanma: Bol sıvı, idrar antiseptikleri (metenamin vb. )
-
Erkekte sertleşme problemleri: Ereksiyon sağlayıcı ilaçlar
-
Vajinal kuruluk: Vajinal nemlendiriciler